SUBMISSIONS

SUBMISSION DETAIL

Birsen EROL, Serpil ÖZDEMÝR
 


Keywords:



GEBELERDE ALGILANAN COVID-19 RÝSKÝ ÝLE SAÐLIKLI YAÞAM DAVRANIÞLARI ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝNÝN BELÝRLENMESÝ
 
Bu çalýþmada, gebelerde algýlan COVID-19 risk düzeyi ve saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarý arasýndaki iliþkinin incelenmesi amaçlandý. Kesitsel araþtýrmanýn örneklemini, Saðlýk Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi, Kadýn Hastalýklarý ve Doðum AD’nda Mart 2022 - Mayýs 2022 tarihleri arasýnda, rutin gebelik kontrolüne gelen ve dahil edilme kriterlerini karþýlayan 351 katýlýmcý oluþturdu. Veri toplama formunda, Tanýtýcý Bilgi Formu (30 soru), Gebelikte Algýlanan Bulaþýcý Hastalýk Risk Ölçeði: COVID-19 versiyonu (20 madde), Gebelikte Saðlýklý Yaþam Davranýþlarý Ölçeði (29 madde) yer aldý. Çalýþmanýn uygulamasý için gerekli etik ve kurumsal izinler alýndý. Veriler, pandemi koþullarýna dikkat edilerek, mahremiyetin saðlandýðý uygun bir ortamda yüz yüze toplandý. Katýlýmcýlarýn yaþ ortalamasý 27,95±5,04’tü. Çalýþmada yer alan katýlýmcýlarýn %67’si (n=235) planlý ve isteyerek gebe kaldýðýný, %63,8’i (n=224) gebelikten önce bir doz ve üzerinde COVID-19 aþýsý yaptýrdýðýný, %14.0’ü (n=49) þimdiki gebeliðinde COVID-19 aþýsý yaptýrdýðýný bildirdi. Gebelikte Algýlanan Bulaþýcý Hastalýk Risk Ölçeði: COVID-19 versiyonu toplam puan ortalamasýnýn 63,69±15,51, Gebelikte Saðlýklý Yaþam Davranýþlarý Ölçeði toplam puan ortalamasýnýn 122,45±12,26 olduðu saptandý. COVID-19 aþýsý yaptýrmayan katýlýmcýlarýn Gebelikte Algýlanan Bulaþýcý Hastalýk Risk Ölçeði: COVID-19 versiyonu toplam, Algýlan Bulaþýcýlýk ve Algýlanan Tehdit alt boyut puanlarýnýn, aþýlanan katýlýmcýlardan daha yüksek olduðu ve aralarýnda istatistiksel açýdan fark olduðu saptandý (p<0,05). Gebelikte Algýlanan Bulaþýcý Hastalýk Risk Ölçeði: COVID-19 versiyonu ile Gebelikte Saðlýklý Yaþam Davranýþlarý Ölçeði arasýnda pozitif yönde çok zayýf bir iliþki olduðu saptandý (r= 0.105; p<0,05). Çalýþmada, gebelerin algýlanan COVID-19 risk düzeyinin pandeminin erken dönemleri ile kýyaslandýðýnda düþtüðü ancak halen orta düzeyde seyrettiði, saðlýklý yaþam biçimi davranýþ düzeyinin ise ortalama düzeyin üzerinde olduðu belirlendi. Algýlanan COVID-19 risk düzeyinin orta seviyelerde devam ettirilmesi, gebelikte saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarýný destekleyici bir unsur olarak deðerlendirilmektedir. Pandemi sürecinin devam ettiði dikkate alýndýðýnda, kýrýlgan bir grup olan gebelerin COVID-19 enfeksiyonuna karþý algýladýklarý risk düzeyi bu açýdan da dikkatle ele alýnmalýdýr. ORCID NO: 0000-0002-7334-6286

Anahtar Kelimeler: Gebelik, COVID-19, Risk Algýsý, Saðlýklý Yaþam Davranýþlarý, Halk Saðlýðý, Hemþirelik