Bu çalışmada, gebelerde algılan COVID-19 risk düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlandı. Kesitsel araştırmanın örneklemini, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum AD’nda Mart 2022 - Mayıs 2022 tarihleri arasında, rutin gebelik kontrolüne gelen ve dahil edilme kriterlerini karşılayan 351 katılımcı oluşturdu. Veri toplama formunda, Tanıtıcı Bilgi Formu (30 soru), Gebelikte Algılanan Bulaşıcı Hastalık Risk Ölçeği: COVID-19 versiyonu (20 madde), Gebelikte Sağlıklı Yaşam Davranışları Ölçeği (29 madde) yer aldı. Çalışmanın uygulaması için gerekli etik ve kurumsal izinler alındı. Veriler, pandemi koşullarına dikkat edilerek, mahremiyetin sağlandığı uygun bir ortamda yüz yüze toplandı.
Katılımcıların yaş ortalaması 27,95±5,04’tü. Çalışmada yer alan katılımcıların %67’si (n=235) planlı ve isteyerek gebe kaldığını, %63,8’i (n=224) gebelikten önce bir doz ve üzerinde COVID-19 aşısı yaptırdığını, %14.0’ü (n=49) şimdiki gebeliğinde COVID-19 aşısı yaptırdığını bildirdi. Gebelikte Algılanan Bulaşıcı Hastalık Risk Ölçeği: COVID-19 versiyonu toplam puan ortalamasının 63,69±15,51, Gebelikte Sağlıklı Yaşam Davranışları Ölçeği toplam puan ortalamasının 122,45±12,26 olduğu saptandı. COVID-19 aşısı yaptırmayan katılımcıların Gebelikte Algılanan Bulaşıcı Hastalık Risk Ölçeği: COVID-19 versiyonu toplam, Algılan Bulaşıcılık ve Algılanan Tehdit alt boyut puanlarının, aşılanan katılımcılardan daha yüksek olduğu ve aralarında istatistiksel açıdan fark olduğu saptandı (p<0,05). Gebelikte Algılanan Bulaşıcı Hastalık Risk Ölçeği: COVID-19 versiyonu ile Gebelikte Sağlıklı Yaşam Davranışları Ölçeği arasında pozitif yönde çok zayıf bir ilişki olduğu saptandı (r= 0.105; p<0,05).
Çalışmada, gebelerin algılanan COVID-19 risk düzeyinin pandeminin erken dönemleri ile kıyaslandığında düştüğü ancak halen orta düzeyde seyrettiği, sağlıklı yaşam biçimi davranış düzeyinin ise ortalama düzeyin üzerinde olduğu belirlendi. Algılanan COVID-19 risk düzeyinin orta seviyelerde devam ettirilmesi, gebelikte sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını destekleyici bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Pandemi sürecinin devam ettiği dikkate alındığında, kırılgan bir grup olan gebelerin COVID-19 enfeksiyonuna karşı algıladıkları risk düzeyi bu açıdan da dikkatle ele alınmalıdır. ORCID NO: 0000-0002-7334-6286
Anahtar Kelimeler: Gebelik, COVID-19, Risk Algısı, Sağlıklı Yaşam Davranışları, Halk Sağlığı, Hemşirelik
|
