Kadýn için pelvis; iç genital organlarý içinde bulundurmasý, doðum olayý ve fetusun büyüme ve geliþmesindeki rolü nedeni ile önemlidir. Kadýn pelvisi iki koksa kemiði, koksiks ve sakrum kemiklerinden oluþmaktadýr. Kemikleri birbirine baðlayan eklemler ise simfiz pubis, sakrokoksigal ve sakroiliak eklemleridir. Eklem dokularý fibrokartilaj yapýda olduðundan gebelik sýrasýnda bu yapýlarda yumuþama ve kalýnlaþma meydana gelir. Pelvik tabanýn en önemli kas destekçisi musculus levator anidir. Pelvis diyafragmasý bu kas grubundan oluþmakta ve diyafragma içinde üretra, vajen ve rektum bulunmaktadýr. Pelvis tabanýnda bulunan ürogenital diyafragmada musculus bulbokavernosun bulunmasý doðuma yönelik önemini artýrmaktadýr. Pelvik fasia ise serviks, vajina, mesane ve rektumun bulunduklarý pozisyonda kalmasýný destekler. Kadýn hayatýnýn özel dönemleri olan gebelik, doðum ve doðum sonu dönemde yaþanan mekanik ve kimyasal deðiþimler kadýnýn hayatý boyu yaþayabileceði pelvik tabana yönelik önemli geçici ya da kalýcý etkiler yaratabilmektedir. Pelvik tabana ait kas, doku, eklem gibi yapýlarda deformasyon, zedelenme, travma gibi etkenlere maruziyet sonucu ortaya çýkan semptomlarýn geneli pelvik taban bozukluðu olarak adlandýrýlmaktadýr. Küresel anlamda çok sayýda kadýnýn pelvik taban bozukluðu yaþadýðý tespit edilmiþtir. Dünya genelinde kadýnlarýn %11 ile %35,5 inin pelvik taban bozukluðuna maruz kaldýðý belirtilmektedir. Pelvik taban bozukluðunun oluþumunda gebelik, doðum ve doðum sonu dönemde yaþanan anatomik, fizyolojik ve hormonal deðiþimlerin etkisi net olarak anlaþýlmamýþ olsa da risk faktörü olarak ele alýnmaktadýr. Üreme döneminde yaþanan bu deðiþimlere yol açan faktörlerin, bakým ve danýþmanlýk hizmetlerinde rol oynayan ebe ve hemþireler tarafýndan anlaþýlmasý ve kadýn hayatýnýn yaþam kalitesini artýrmada önemlidir. Bu derlemede gebelik, doðum ve doðum sonu dönemde yaþanan deðiþiklerin pelvik tabana etkisi güncel bilgiler ýþýðýnda tartýþýlacaktýr.
Anahtar Kelimeler: doðum, gebelik, doðum sonu dönem, pelvik taban
|
