Giriþ : Kadýnlarýn toplumdaki yerinin hýzla deðiþmesi, kariyer yapan kadýn sayýsýndaki artma ve evlenme yaþýnýn ilerlemesi, uygun eþ bulamama ve yardýmcý üreme tekniklerinin ilerlemiþ olmasý gibi nedenlerden dolayý tüm dünyada doðurganlýk yaþýnda artýþlar gözlenmektedir. Buna karþýlýk evlilik oranlarý azalmakta ve boþanma oranlarý artmaktadýr. Kadýnlarýn doðurganlýðýný ertelemesi ve yaþýnýn ilerlemesiyle birlikte yumurtalýk rezervi azalmakta ve bunun sonucunda doðurganlýk potansiyeli düþmektedir.
Doðurganlýðýn devamýný saðlayabilmek amacýyla kullanýlan yöntemlerden biriside sosyal yumurta dondurma iþlemidir. Yumurtalarýn genç bir yaþta dondurularak daha sonra kullanýlmasýna olanak saðlayan bir iþlemdir. Henüz doðum yapmaya hazýr olmayan kadýnlara doðum yapmak istedikleri zamana kadar doðurganlýklarýný koruma seçeneði sunar ve yine böylece kadýnlara daha ileri yaþlarda annelik yaþamasýna olanak saðlama potansiyeli olarak sunulur. Doðurganlýk temel biyoloji ile sýnýrlýdýr ve “biyolojik saat” genellikle 30'lu yaþlarýn sonunda ya da 40'larýn baþlarýnda bitmektedir. Yumurta dondurma iþlemi 30’lu yaþlarýn ortasýnda yakýn gelecekte gebelik planý/þansý olmayan kadýnlar için ideal, baþarýlý ve güvenilir bir uygulamadýr. Yumurta dondurmada ideal yaþ aralýðý 30-38 yaþ arasýdýr. Dondurulmuþ yumurtalar, 35 yaþýndan sonra biyolojik saatlerinin etkinliði azalan kadýnlara çocuk sahibi olma fýrsatýný yakalamayý sunmaktadýr. Dolayýsýyla yumurta dondurma sadece týbbi nedenlerden ötürü deðil týbbi olmayan veya "sosyal " nedenlerden dolayý çocuk sahibi olmayý erteleyen kadýnlar için de doðurganlýðý koruyucu bir yöntem olarak kullanýlabilmektedir. Facebook ve Apple þirketleri kadýn çalýþanlarýna “kariyerini dondurma, yumurtaný dondur” gibi baþlýklarla yumurta dondurma masraflarýný üstlendiðini duyurmuþtur.
Sonuç: Saðlýk personeli doðurganlýðýn en verimli olduðu yýllar ve doðurganlýðýn korunmasý, yumurta dondurma konusunda halkýn eðitimine yönelik faaliyetlerde bulunmalýdýr. Bununla birlikte, kadýnlara yöntemin baþarý þansý konusunda danýþmanlýk yaparken dikkatli olunmalýdýr.
Anahtar Kelimeler: doðurganlýðýn korunmasý; sosyal yumurta dondurma; doðurganlýk; doðurganlýk yaþý, farkýndalýk.
Keys words: Fertility preservation ; social egg freezing; fertility; fertility age, awareness.
Anahtar Kelimeler: Sosyal Yumurta, Dondurma, Doðurganlýk Yaþý
|
