Giriþ: Sezgisel yeme, besin alým miktarýný ve öðün zamanlamasýný açlýk ve tokluk sinyallerine göre vücudun ayarlanmasýný esas alan bir yeme yaklaþýmý olarak tanýmlanýr. Sezgisel yeme temelli beslenme yaklaþýmlarýnýn bireylerin beslenme durumunda ve uyku kalitesinde belirleyici olabileceði öne sürülmektedir. Materyal Metod: 19-45 yaþ arasý rastgele örnekleme yoluyla seçilmiþ kadýn gönüllüler (n=135) ile çevrimiçi bir anket aracýlýðýyla yürütülen bu tanýmlayýcý kesitsel çalýþmada; sezgisel yeme davranýþý Sezgisel Yeme Ölçeði-2 ile uyku kalitesi ise Pittsburgh Uyku Kalitesi Ýndeksi ile deðerlendirilmiþtir. Fiziksel aktivite düzeyini deðerlendirmek amacýyla kýsa fiziksel aktivite deðerlendirme aracý karþýlýklý görüþme yolu ile uygulanmýþtýr. Beslenme alýþkanlýklarýný ve durumunu saptamak için öðün tüketimine, vücut aðýrlýðýna ve boy uzunluðuna iliþkin bilgileri içeren sorulara gönüllülerin yanýt vermesi istenmiþtir. Bulgular: Kadýnlarýn %55,6’sýnýn sezgisel yeme düzeyinin düþük, %74,1’inin inaktif, %63,7’sinin ise uyku kalitesinin kötü olduðu bulunmuþtur. Kadýnlarýn %60,0’ý normal, %14,8’i fazla kilolu, %8,9’u ise obezdir. Obez kadýnlarýn zayýf, normal ve fazla kilolu kadýnlara göre sezgisel yeme davranýþýný sergileme durumu anlamlý düzeyde daha düþüktür (sýrasýyla 2,8±0,69’ye karþý 3,2±0,40, 3,2±1,91 ve 3,2±0,45, p=0,03). Sezgisel yeme düzeyi düþük olan katýlýmcýlarýn yüksek olanlara göre uyku kalitesinin daha kötü olmasýna karþýn bu farkýn istatistiksel düzeyde anlamlý olmadýðý görülmüþtür (6,4±4,16’ye karþý 5,6±3,20, p=0.46). Sezgisel yeme davranýþý toplam skoru, alt bileþenlerden açlýk tokluk sinyallerine bağlý yeme ve vücut- besin seçim uyumu ile beden kütle indeksi negatif yönde anlamlý derecede iliþkilidir (sýrasýyla r= -0,14, p=0,04; r=-0.13, p=0,04; r=-0.17, p=0,01). Sonuç: Kadýnlarýn büyük bir çoðunluðu inaktif, kötü uyku kalitesine sahip ve sezgisel yeme düzeyi düþüktür. Sezgisel yeme davranýþý daha düþük beden kütle indeksi düzeyi ile iliþkilidir. ORCID NO: 0000-0001-9377-888X
Anahtar Kelimeler: Sezgisel Yeme, Beslenme Durumu, Uyku Kalitesi, Beden Kütle Ýndeksi, Fiziksel Aktivite
|
