Özellikle tüm dünyada Covid-19 pandemi süreciyle beraber eve kapanma, sosyal mesafe, sevdiklerinden uzak kalma ve sevdiklerinin saðlýðý ile ilgili kaygýlar; uzaktan eðitim ve ekran iliþkisi insanlarý daha fazla internet ve sosyal medya kullanýmýna itmiþtir. Sosyal medya her geçen gün daha çok yaþamýmýzýn içine girmektedir. Ýnternet ve sosyal medyanýn aþýrý ya da problemli kullanýlmasý ve haftanýn en az 8,5 ile 21,5 saatinin çevrimiçi geçirilmesi) baðýmlýlýk olarak deðerlendirilmektedir. Genel olarak bakýldýðýnda, gençlerin ve ergenlerin sosyal medya baðýmlýsý olmasý oldukça doðaldýr çünkü onlar bu teknolojinin içinde doðarlar. Buna karþýlýk 18 yaþ üstü bireyler farklý bir kuþak ve teknoloji içinden gelmiþlerdir hatta onlarýn büyük bir kýsmý sosyal medyayý öðrenmek için bir çaba harcamak zorunda kalmaktadýr. Bu yüzden yetiþkin bireylerin sosyal medya baðýmlýsý olmalarý oldukça önemli bir konudur. Çalýþmamýzda ergenlerde geçerlilik güvenilirliði yapýlmýþ olan, sosyal medya kullaným bozukluðu ölçeðini yetiþkin gruba uyarlama amaçlandý. Çalýþmanýn örneklemini 454 yetiþkin oluþturmuþtur. Ölçek beþli Likert tipinde 9 maddeden oluþmaktadýr. Ölçek geçerliliðinin deðerlendirilmesinde maddeler arasýndaki iç tutarlýlýk Cronbach alfa katsayýsý, Kaiser-Meyer-Olkin testi, Bartlett testi, faktör yapýsýnýn belirlenmesi ana bileþenler analizleri ile deðerlendirilmiþtir. Bulgular: Ölçeðin Cronbach alfa iç tutarlýlýk katsayýsý 0,905 olarak bulunmuþtur. Ölçek, psikososyal iþlev bozukluðu ve sosyal izolasyon olmak üzere iki alt boyuttan oluþan bir yapý göstermiþtir. Ölçeðe iliþkin toplam açýklanan varyans % 69,98 olarak saptanmýþtýr. Çalýþma sonucunda eriþkinler için yüksek güvenilirlikte ve geçerli sosyal medya kullaným bozukluðu ölçeði oluþturulmuþtur. Geliþen teknoloji ve sosyal medya göz önüne alýndýðýnda bu konuda ileride yeni ölçeklerin geliþtirilmesine ihtiyaç olacaktýr.
Anahtar Kelimeler: sosyal medya, ergen, yetiþkin, ölçek
|
