Özellikle tüm dünyada Covid-19 pandemi süreciyle beraber eve kapanma, sosyal mesafe, sevdiklerinden uzak kalma ve sevdiklerinin sağlığı ile ilgili kaygılar; uzaktan eğitim ve ekran ilişkisi insanları daha fazla internet ve sosyal medya kullanımına itmiştir. Sosyal medya her geçen gün daha çok yaşamımızın içine girmektedir. İnternet ve sosyal medyanın aşırı ya da problemli kullanılması ve haftanın en az 8,5 ile 21,5 saatinin çevrimiçi geçirilmesi) bağımlılık olarak değerlendirilmektedir. Genel olarak bakıldığında, gençlerin ve ergenlerin sosyal medya bağımlısı olması oldukça doğaldır çünkü onlar bu teknolojinin içinde doğarlar. Buna karşılık 18 yaş üstü bireyler farklı bir kuşak ve teknoloji içinden gelmişlerdir hatta onların büyük bir kısmı sosyal medyayı öğrenmek için bir çaba harcamak zorunda kalmaktadır. Bu yüzden yetişkin bireylerin sosyal medya bağımlısı olmaları oldukça önemli bir konudur. Çalışmamızda ergenlerde geçerlilik güvenilirliği yapılmış olan, sosyal medya kullanım bozukluğu ölçeğini yetişkin gruba uyarlama amaçlandı. Çalışmanın örneklemini 454 yetişkin oluşturmuştur. Ölçek beşli Likert tipinde 9 maddeden oluşmaktadır. Ölçek geçerliliğinin değerlendirilmesinde maddeler arasındaki iç tutarlılık Cronbach alfa katsayısı, Kaiser-Meyer-Olkin testi, Bartlett testi, faktör yapısının belirlenmesi ana bileşenler analizleri ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0,905 olarak bulunmuştur. Ölçek, psikososyal işlev bozukluğu ve sosyal izolasyon olmak üzere iki alt boyuttan oluşan bir yapı göstermiştir. Ölçeğe ilişkin toplam açıklanan varyans % 69,98 olarak saptanmıştır. Çalışma sonucunda erişkinler için yüksek güvenilirlikte ve geçerli sosyal medya kullanım bozukluğu ölçeği oluşturulmuştur. Gelişen teknoloji ve sosyal medya göz önüne alındığında bu konuda ileride yeni ölçeklerin geliştirilmesine ihtiyaç olacaktır.
Anahtar Kelimeler: sosyal medya, ergen, yetişkin, ölçek
|
