Öz: Amaç: Bu çalýþmanýn amacý, Türkiye’de doðum sonu dönemde konfor kuramý kullanýlarak yapýlmýþ lisansüstü tezleri belirlemek ve incelemek; ulaþýlan sonuçlarla ileride yapýlacak çalýþmalara rehberlik etmektir. Gereç ve Yöntemler: Tanýmlayýcý türde yapýlan bu araþtýrmada, betimsel tarama yöntemi ve içerik analizi tekniði kullanýlmýþtýr. Araþtýrmanýn örneklemini; doðum sonu dönemde konfor kuramýna dayalý çalýþmalara ulaþmak için Yüksek Öðrenim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez veri tabanýnda tam metnine ulaþýlabilen, hemþire/ebeler tarafýndan yürütülmüþ, problemin tanýmlanmasý, verilerin toparlanmasý ve araþtýrmanýn diðer aþamalarýnda konfor kuramý kullanýlan 32 tez oluþturmaktadýr. Araþtýrma, Türkiye’de doðum sonu dönemde konfor kuramý kullanýlarak yürütülen ve “doðum sonu, doðum sonu dönem, postpartum, hemþire, ebe, konfor, kolcaba, kuram, konfor kuramý’’ anahtar sözcükleriyle taranarak ulaþýlabilen hemþirelik ve ebelik disiplinlerinde çalýþýlan lisansüstü tezlerle sýnýrlýdýr. Tarama yapýlýrken yýl sýnýrlamasý yapýlmamýþtýr. Taranan tezler; tezin yayýnlanma durumu, araþtýrmanýn deðiþkenleri, araþtýrmanýn tipi, örneklemi, tezin türü vb. deðiþkenlerine göre incelenmiþtir. Çalýþmanýn örneklemini doðum sonu dönemde konfor kuramý kullanarak yürütülen 26 tez oluþturmuþtur. Bulgular: Doðum sonu dönemde konfor kuramý kullanýlan tezlerin 2007-2020 yýllarýnda yapýldýðý ve bunlarýn çoðunlukla yüksek lisans tezi olduðu belirlendi. Ulaþýlan tezlerde doðum sonu dönemde uygulanan perineal sýcak/soðuk uygulama, masaj (sýrt masajýnýn, perine masajý, ayak masajý), doðum þekli, doðum sonu dönemde verilen bakým hizmetleri ve destek faktörleri, TENS ve progresif gevþeme egzersizleri, epizyotomide kullanýlan sütur tekniði, doðumda kullanýlan anestezi tekniði gibi deðiþkenlerin annelerin konforuna etkisinin incelendiði belirlendi. Tezlerin üçte birinden fazlasýnýn deneysel tasarýma sahip olduðu saptandý. Tezlerden biri ölçek geçerlik güvenirlik çalýþmasý olup, biri konfor kuramýna dayalý verilen eðitim ve danýþmanlýðýn etkisinin deðerlendirildiði çalýþma, diðerleri ise veri toplama ve diðer aþamalarýnda konfor kuramýnýn kullanýldýðý çalýþmalardýr. Sonuç: Yapýlan çalýþmalar incelendiðinde; Kolcaba’nýn konfor kuramýna dayalý yürütülen çalýþmalarýn incelenen parametreleri iyileþtirmede etkili olduðu, gebe bilgilendirme sýnýfýna katýlým ve aktif faz süresi gibi deðiþkenlerin doðum sonu konforu etkilemediði ve konfor kuramýnýn lisansüstü çalýþmalarda kullanýmýna olan ilginin arttýðý görülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: doðum sonu dönem, konfor, konfor kuramý, hemþirelik, ebelik
|
