Giriþ ve Amaç: Baðlanma, intrauterin dönemden baþlayan ve hayat boyu devam eden anne ve babadan oluþan bakým veren kiþilerin arasýndaki iliþkiyi tanýmlayan bir kavramdýr. Anne-bebek ve baba-bebek baðlanmasý çeþitli faktörlerden etkilenir. Toplum saðlýðýný ve bireylerin sosyal iliþkilerini etkileyen baðlanmanýn, hemþireler tarafýndan etkin bir þekilde sürdürülmesinin saðlanmasý, ebeveynlerin desteklenmesi oldukça önemlidir. Bu araþtýrma, Türkiye’de hemþireler tarafýndan maternal ve paternal baðlanmada hemþirelik giriþiminin etkisi üzerine yapýlan çalýþmalarý deðerlendirmeye yönelik lisansüstü hemþirelik tezlerinin incelenmesi amacýyla yapýlmýþtýr.
Gereç ve Yöntem: Bu araþtýrma retrospektif tanýmlayýcý tipte literatür araþtýrmasýdýr. Bu araþtýrm da Yüksek Öðretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanýna kayýtlý 2004-2022 yýllarý arasýnda hemþirelik alanýnda yapýlan maternal ve paternal baðlanmada hemþirelik giriþiminin etkisinin araþtýrýldýðý tezler incelendi. Tarama yapýlýrken “maternal baðlanma”,“paternal baðlanma” ve “hemþirelik anahtar kelimeleri kullanýldý. Tarama sonucunda 43 teze ulaþýlmýþtýr. Tezlerin 6’sý hemþirelik çalýþmasý olmadýðý ve 32’si de tanýmlayýcý tipte çalýþma olduðu için çalýþmaya dahil edilmemiþtir. Böylece araþtýrma 5 tez üzerinden yürütülmüþtür. Elde edilen tezler yalnýzca doktora tezleri olup kronolojik sýraya göre deðerlendirilmiþtir. Verilerin analizinde sayýsal deðerlendirmeler kullanýldý ve tezlerin yayýn yýlý, tezlerin amacý, tezlerin tasarýmý, tezlerde kullanýlan ölçekler, örneklem sayýsý ve tezlerin sonuçlarý özetlendi. Retrospektif tanýmlayýcý tipte bu literatür araþtýrmasýnýn etik kurul raporu bulunmamaktadýr.
Bulgular: Tezlerin tamamý doktora tezleridir. Tezlerde doðumda müzik dinletilmesinin ve doðum sonu dönemde erken ten tene temasýn, doðum sonu dönemde verilen saðlýklý ve anomalili bebek bakýmý eðitiminin, doðum sonu dönemde yoga uygulamasýnýn etkisi deðerlendirilmiþtir.
Sonuç: Son 5 yýl içerisinde maternal baðlanmaya yönelik yapýlan lisansüstü tez çalýþmalarýnýn arttýðý ve uygulanan giriþimlerin maternal baðlanma üzerinde etkili olduðu bulunmuþtur. Paternal baðlanmayý konu alan daha fazla çalýþmalara yer verilmesi gerektiði önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Maternal Baðlanma, Paternal Baðlanma, Hemþirelik
|
