Çocuklarda solunum sistemi hastalıkları, en sık görülen sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Bu hastalıkların tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerden biri inhalasyon tedavisidir. Bu tedavi, ilaçların doğrudan solunum yoluyla alınmasını sağlar ve bu sayede ilaçlar hedeflenen bölgeye daha etkili bir şekilde ulaşır. İnhaler tedavilerin avantajları arasında noninvazif olması, daha düşük dozlarda etkili tedavi sağlayarak çoğu ilaç grubunda oral veya parenteral yolla aynı etkiyi göstermesi, yan etkilerinin daha az olması ve enjeksiyona bağlı ağrıya yol açmaması sayılabilir. Ancak bu tedavilerin uygulanmasında bazı güçlükler de bulunmaktadır. Cihaz kaynaklı enfeksiyonlar, doz hataları, cihaz maliyetlerinin yüksek olması ve küçük yaş grubu çocukların uyum sorunları bu güçlüklerden bazılarıdır. Özellikle küçük çocuklarda tedavi uygulamalarının gerçekleştirilmesi, çocuğun işbirliği yapma yeteneğine bağlı olarak zorlu olabilir. Tedavi esnasında çocuğun ağlaması, tedavinin etkinliğini azaltan bir durum olmakla birlikte küçük çocukların cihazları kullanma becerisinin yetersiz olması, ebeveynlerinin desteğini gerektirir.
Çocuklarda inhalasyon tedavisinin uygulanmasında, ebeveynlerin önemli rolleri bulunmaktadır. Ebeveynlerin, doğru cihaz kullanımı ve ilaç dozajı konularında eğitim alması, çocuklarının tedavilerini güvenli bir şekilde yönetmelerine yardımcı olabilir. Piyasada çoğunlukla pediyatrik hazır ilaç dozları bulunmadığı için pediatrik ilaçlarda gereken dozun çocuğun yaşına, vücut ağırlığına ve/veya vücut yüzey alanına göre hesaplanarak hazırlanması gerekmektedir. Bu durum ilaç hatalarının gelişme olasılığını arttırabilir. İnhaler ilaç kullanımındaki hataların azaltılmasında, özellikle çocukların evde bakımlarından ve ilaç uygulamalarından sorumlu olan annelerin bu konudaki bilgi ve davranışları etkilidir. Ancak yapılan çalışmalarda annelerin inhalasyon tedavileri konusunda yetersiz bilgiye sahip oldukları rapor edilmiştir.
Akılcı ilaç kullanımı ile ilaçların istenmeyen etkilerini azaltarak insan sağlığını etkileyen olumsuzlukları engellemek mümkündür. Çocuklarda akılcı ilaç uygulamalarında ebeveynlerin tutum ve davranışları önemlidir. Annelerin hasta çocuklarının bakımında evde ilaçlarının hazırlanması ve uygulanmasında önemli rolleri bulunmaktadır. Literatürde annelerin akılcı ilaç kullanımına yönelik tutumlarının değerlendirildiği araştırma sonuçlarına bakıldığında, bu konuda yetersizliklerinin olduğu belirlenmiştir. Annelerin akılcı inhaler ilaç uygulamaları konusunda doğru bilgi ve davranış kazanmasında hemşireler tarafından verilecek olan eğitim ve danışmanlık oldukça önemlidir. Pediyatri hemşirelerinin annelerin bilgi ve tutumlarının iyileştirilmesi amacıyla yapacakları eğitim ve danışmanlık uygulamaları sayesinde toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesine katkı sunulabilir. ORCID NO: 0000-0001-9815-2843
Anahtar Kelimeler: Anneler, Çocuklar, Akılcı İlaç kullanımı, İnhaler tedaviler
|
