Amaç: Gebelik, 40 haftalık sürede fetüsün gelişiminin izlendiği ve ihtiyaçlarının karşılandığı, fizyolojik ve hormonal bir süreçtir. Bu süreçte gebelikte fizyolojik ve psikolojik değişiklikler meydana gelmekte ve gebeden gebeye farklılıklar göstermektedir. Gebelikte olan değişiklikler sonucunda gebeler, bazı fiziksel ve psikolojik yakınmalar yaşayabilmektedir. Bu yakınmalar arasında yorgunluk, halsizlik, stres, bulantı, kusma, sık idrara çıkma, el ve ayaklarda oluşan ödem, düzensiz kasılmalar, sırt ağrısı, bacaklarda oluşan kramplar, solunum sıkıntısı ve kaygı bulunmaktadır. Gebelerin yaşadığı yakınmalar yaşam kalitelerini de olumsuz etkileyebilmektedir. Bu nedenle, gözlenen yakınmaların azalması son derece önemlidir. Yakınmaların önlenmesinde ya da en alt seviyeye indirilmesinde geleneksel ve tamamlayıcı tıp (GETAT) uygulamaları günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Masaj, aromaterapi (lavanta, melisa, yasemin, papatya), yoga, reiki, meditasyon, hipnoz, akupunktur, müzik terapi ve refleksoloji gibi uygulamalar, GETAT yöntemleri arasında sayılmaktadır. GETAT uygulamalarında kullanılan lavanta, iyileştirme ve rahatlatma etkisi olan bitkilerden biri olup gebelerin anksiyetesini azaltmada kullanılmaktadır. Antidepresif özelliğinin yanı sıra lavanta antibakteriyel, sedatif ve antifungal etkileri bakımından da tercih edilmektedir. Ayrıca doğum ağrılarının azaltılmasında, dismenore tedavisinde ve panik duygusunun giderilmesinde yararlı olduğu belirtilmektedir. Lavantanın gebelikte GETAT yöntemi olarak kullanılması ile ilgili dünyada ve ülkemizde araştırmalar bulunmaktadır. 2015 yılında yapılan bir çalışmada ayak banyosu ve tek başına lavanta ile aromaterapi inhalasyonunun gebelikte kaygıyı önemli ölçüde azaltabileceği bildirilmiştir. 2017’de yapılan bir başka çalışmada lavanta yağı ile yapılan aromaterapi masajının hamile kadınlarda stresi önemli ölçüde azalttığını ve bağışıklık fonksiyonunu güçlendirdiği kanıtlanmıştır. Bu araştırmalara göre gebelerin yakınmalarına yönelik lavantayı kullanmaları önerilebilir. ORCİD NO: 0009-0009-1569-2162 , 0000-0002-1879-6663
Anahtar Kelimeler: Gebelikte Yakınmalar, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları, Lavanta
|
