Kadınlarda jinekolojik muayene üreme sağlığı hizmetlerinin önemli bir parçasıdır. Jinekolojik muayene kadınların obstetrik ve jinekolojik sorunlarında, özellikle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, kanserler ve diğer jinekolojik problemlerin erken tanı, tedavi ve izleminde en sık karşılaştığı uygulamadır.
Kadınların sadece 1/3’i düzenli jinekolojik muayene yaptırmaktadır. Jinekolojik muayenenin hoyrat, aceleci, duyarsız ve kadınla iletişime girmeden yapılması, huzursuzluk ve anksiyeteyi artırmaktadır. Jinekolojik muayene sırasında yaşanan olumsuz deneyimler, kadınların düzenli jinekolojik kontrole gelmesini önlemekte, sonuç olarak kadınları erken tanı, tedavi ve bakım hizmetlerinden uzaklaştırmaktadır. Bazı kültürlerde, özelikle müslüman ve dini kültür kuralları keskin çizgilerle çizilmiş toplumlarda genital bölge kapatılması, gizlenmesi ve korunması gereken özel bir vücut bölümüdür. Jinekolojik muayenede bu mahrem bölgenin incelenmesi, jinekolojik muayeneyi diğer muayene yöntemlerinden ayırmakta ve kadınların fiziksel ve psikolojik olarak rahatsızlık, acı, endişe, korku, anksiyete ve panik yaşamalarına neden olabilmektedir. Kadınlar bunu jinekolojik muayenede sıklıkla sıkıntılı bir yüz ifadesi, yumruklarını sıkma/ovuşturma ve muayeneden korkma gibi davranışları sergileyerek ya da kaçınarak göstermektedirler. Sağlık çalışanlarının olumsuz tutumu, muayene eden sağlık çalışanının karşı cinsiyetten olması, muayene pozisyonu, kullanılan aletler, önceki olumsuz muayene deneyimleri, mahremiyete dikkat edilmemesi, ağrı korkusu, patolojik tanı konma korkusu, kişisel temizlik hakkında endişe, genital bölgenin çıplak olması nedeniyle utanma, cinselliğin olumsuz algılanması ve geçmişteki cinsel istismar gibi travmatik yaşantılar bu muayeneden kaçınmalarının önündeki önemli engelleridir.
Kadınların jinekolojik muayene engellerinin bilinmesi ve anlaşılması, kadıların bu muayeneye karşı olumlu turum ve davranışlarını artırmak açısından oldukça önemlidir. Kadınlarla etkileşim içinde olan hemşireler, jinekolojik kontrollerin ve muayenelerin düzenli olarak yapılmasında önemli rol oynayabilirler. Kadın sağlığının yükseltilmesi ve risklerin erken dönemde tespit edilmesi için sağlık personelinin, özellikle hemşirelerin kadınların jinekolojik muayeneye karşı deneyimlerini olumlu ve olumsuz etkileyen kültürel faktörleri araştırmaları ve düzenli jinekolojik kontrol yaptırmaları konusunda destekleyerek gerekli önlemleri almaları önemli olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Jinekolojik Muayene, Kadın, Engeller
|
