Giriş- Amaç: Premenstrual sendrom (PMS) kadınlarda menstrual döngünün geç luteal döneminde, bilişsel, ruhsal, duygusal, davranışsal ya da fiziksel belirtilerle karakterize döngüsel bir bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Birçok kadın bu dönemde karında şişkinlik, halsizlik, meme duyarlılığı, sinirlilik, kırılganlık, huzursuzluk, ağlamaya meyilli olma şikayetleriyle kaşı karşıya kalmaktadır. Bu derlemede, PMS’nin yönetimine ilişkin non farmakolojik yöntemleri araştırmak amaçlanmıştır.
Gereç- Yöntem: Pubmed veri tabanında “premenstrual syndrome” anahtar kelimesi taranarak son 5 yılda (2015- 2019) yapılan 43 makaleye ulaşılmış olup, konu ile ilişkili, dili İngilizce olan ve tam metnine ulaşılabilen 17 orijinal araştırma makalesi incelenmiştir.
Bulgular: Ghaffarilaleh ve arkadaşlarının (2018) çalışmasında; pms’de yoganın depresyon semptomları ve kan basıncı üzerine güçlü etkileri olduğu, Abdnezhad ve ark. (2018) çalışmasında; adaçayının PMS’nin psikolojik ve fiziksel semptomlarının şiddetini azaltmak için etkili bir alternatif olduğu, Mohebbi Dehnav ve ark. (2018) çalışmasında; 8 haftalık aerobik egzersizinin şişkinlik, kusma, sıcak basması ve iştah artışı gibi şikayetleri önemli ölçüde azalttığı, Bahrami ve ark. (2017) 897 adölesanla yaptığı çalışmada; yüksek dozda D vitamininin PMS ve dismenore prevalansını azaltabileceği, Maged ve ark. (2018) çalışmasında; yüzme ile anksiyete, depresyon, gerginlik ve ruh hali değişiklikleri arasında anlamlı bir fark olduğu, Heydari ve ark. (2018) çalışmasında Citrus aurantium çiçeği (turunç) ile yapılan aromaterapinin semptomları azalttığı, Matsumoto ve ark. (2016) ve Uzunçakmak ve Ayaz Alkaya (2017) çalışmalarında aromaterapinin PMS ile başa çıkma yöntemlerinden olduğu, Rezaee ve ark. (2015) çalışmasında ise eşin destekleyici davranışlarının kadınlarda PMS semptomlarını azaltabileceği bulunmuştur.
Sonuç: PMS’nin olumsuz etkilerini azaltmak ve bu etkilerle baş etmek için kullanılacak pek çok yöntemin olduğu, bu yöntemler hakkında farkındalığın arttırılması ve sağlık çalışanlarının bu durumla baş etmede kullanılabilecek yöntemler konusunda eğitim ve danışmanlık vermeleri gerektiği bildirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Premenstrual Sendrom, Non Farmakolojik Yöntem, Tamamlayıcı Terapi
|
