Sağlıklı yaşam biçimi, bireyin sağlığını etkileyebilecek davranışlarını kontrol edebilmesi, günlük aktivitelerini düzenlerken kendi sağlık durumuna uygun davranışları seçmesi olarak tanımlanmıştır. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları olarak beslenme, stres yönetimi, egzersiz, kişisel farkındalık, kişiler arası ilişki ve sağlık sorumluluğu sayılabilir. Sağlıklı ve güçlü bir toplum oluşturmada en iyi yatırım yapılacak grup çocuklardır. Çocuklar bedensel ve zihinsel yönden toplumun güçsüz ve bağımlı kesimini oluşturarak, sağlıklı yaşam biçimi davranışını, dünyaya geldiklerinde ilk çevresi olan ailelerinden görerek ve yaşayarak öğrenmektedirler. Çocukların ilk ve en etkili öğretmeni olan ebeveynlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışı çocuğu doğrudan etkilemektedir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışı yalnızca ekonomik koşullara ve hane halkı büyüklüğüne göre değil aynı zamanda aile yapısına, sosyo-kültürel özelliklere, evdeki atmosfere ve ebeveynlerle çocuklara bakan diğer kişilerin eğitim, bilgi, yetenek ve tutumlarına göre de değişkenlik göstermektedir. Örneğin beslenme eğitiminin, çok küçük yaşlardan başlayarak etkin öğrenme yöntemleriyle verilmesi büyük önem taşımaktadır. Yemeğini bitirmesi için çocuğu zorlamak ve bunun için ödül, rüşvet vermek, televizyon karşısında yedirmek, fast-food tarzı beslemek, asitli içecekler tercih etmek gibi davranışlar doğrudan ebeveynle ilgilidir. Çocuklardaki beslenme ve iştahsızlık problemleri fizyolojik nedenlerin dışında anne baba tutumlarından da kaynaklanabilir. Çocuğun sağlıklı yaşam biçimi benimsemesi ve sergilemesi aile ortamı ve ebeveyn davranışlarından etkilenmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda toplum sağlığını geliştirmede; aile ortamının, ailelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi, sağlığı geliştirme programları ile ailelerde farkındalık oluşturulması ve eğitim verilmesi gibi konularda sağlık profesyonellerine önemli görevler düşmektedir. Bu derlemenin amacı, çocuklarda sağlıklı yaşam biçimi oluşturmada ebeveyn tutumları ve aile ortamının önemini vurgulamaktır.
Anahtar Kelimeler: Çocuk, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışı, Ebeveyn, Aile, Aile Ortamı
|
