COVID-19 pandemisinin birey ve toplum üzerinde birçok olumsuz etkisi olmuştur. Özellikle çocuklar üzerine yapmış olduğu olumsuz etkiler dikkat çekicidir. Bu süreçte evde kalma ve sokağa çıkma kısıtlamaları okul öncesi dönem çocukların düzenlerinde ve rutinlerinde değişmelere neden olmuştur. Çocuklar, daha fazla ekrana maruz kalmış, fiziksel aktiviteleri azalmış, yeme alışkanlıkları ve uyku düzenleri değişmiştir. Bu değişimlerin çocuklar üzerinde etkisini tam olarak açığa çıkarılabilmek ve çocukların hastalık algılarının belirlenmesi için daha fazla araştırmaya gereksinim duyulmaktadır. Bu çalışmanın amacı Covid 19 pandemi bağlamında çocukların hastalık algılarının belirlemektir. Çalışmanın verileri anaokuluna giden 30 (beş-altı yaş) çocuğun çizdikleri resimlerden elde edilmiştir. Çalışmanın deseni nitel araştırma kapsamında yer alan olgubilim (fenomenoloji) desenidir. Veriler içerik analizi ile analiz edilmiş ve Corona Virüs örneğinde çocukların hastalık algıları dört temadan oluştuğu açığa çıkarılmıştır: “Virüsü insanbiçimsel bulma(anthropomorphic)”, “sağlıklı olmaya yönelik beklentiler”, “hastalık ve mekânsal ilişki” ve “ölüm.” Çocukların hastalık algılarında virüsü insan biçimsel olarak algıladıkları görülmüştür. Çocukların bilişsel gelişim dönemi olarak işlem öncesi döneminde olmaları, virüsü canlandırma eğiliminde olmalarının nedenlerinden biridir. Bir diğer neden ise çocukların bilinmeyeni algılamak için virüsü insan biçimsel olarak düşünmeleri olabilir. Çocukların sorunlarla baş etme sistemleri yetişkinlerden oldukça farklıdır. Çocukların virüsle arkadaş olmak istemeleri, düşman olarak nitelendirmeleri ya da virüsle savaşmaları gibi birçok ifade çocukların gelişimsel özelliklerinin önemli bir yansıması olduğu düşünülmektedir. Çocuklar sağlıklı/güvenli olmayı; iyi beslenme, kötü alışkanlıklardan uzak durma, temizlik, maske takma ile ilişkilendirmişlerdir. Hastalık ve mekân algılarında ise evin dışındaki alanların tehlikeli olduğu belirlenmiştir. Çocuklar virüsün daha çok yaşlıları etkilediğini ve ölümle ifade etmişlerdir. Çocuklar, ölümü somutlaştırmaya çalışmış ve evden ayrılma-uzaklaşma, yalnız kalma gibi korkularla birlikte ölümü algılamışlardır. Bu durum hastalığın tedavi edilemez olduğu algısını da oluşturabilir. Böylece her hastalanma sürecinde çocuklar iyileşememek kaygısı yaşayabilir ve hastalığı ölümle ilişkilendirdiği için ölüm korkusu yaşanabilir. Çalışmada hastalıkla ilgili olumsuz algının tedavi edilemez hastalık algısının olumsuz bir algı olduğu söylenebilir. Tüm bu algıların çocukların psikolojilerini olumsuz yönde etkileyebilir. Sonuç olarak çocuklar çevrede oluşan değişimlerden olumlu ya da olumsuz etkilenmektedir. Bu bağlamda çocukların hastalık ve sağlık algıların olumlu gelişimi için salgın ya da diğer hastalık süreçlerin yönetiminin çocuk gelişimine uygun planlanması gerekmektedir. Dolaysıyla eğitim ve medya bileşenlerinin hastalık ile ilgili sunumlarının çocuklara uygun hazırlanması sağlıklı birey ve toplum açısından önemli katkılar verebilir.
Anahtar Kelimeler: Corona Virüs, çocuk resimleri, içerik analizi, okul öncesi eğitim
|
