Fertilitenin korunması yaşamın devamı ve insan gen yapısının kuşaktan kuşağa aktarımını sağlamada önemli yere sahiptir. Değişen toplum yapısı ve yaşam değişkenlerinin hayatımıza girmesi doğurganlık oranlarında azalmaya neden olmuştur. Doğurganlık oranının azalması ve infertil bireylerin artması gibi başlıca nedenler toplumları fertilitede koruyucu yöntemleri geliştirmeye ve uygulamaya sevk etmiştir. Ayrıca değişen toplum yapısı, cinsiyet kavramının değişmesi, dış etkenler, kanser hastalık ve türlerinin çeşitliliği doğurganlık üzerinde olumsuz etkiye sebep olmuştur. Bu olumsuz etkiler yaşlı nüfus yapısının giderek arttığı dünya ülkelerinde kaygıya neden olmuştur. Doğurganlık oranlarının azalmasında meydana gelen birçok olumsuz gelişme ile birlikte doğurganlığın korunmasında da birçok farklı yöntem ortaya çıkmıştır. Bu yöntemlerin başında kriyoprezervasyon tekniği gelmektedir. Kriyoprezervasyon, dokuları bozulmaya karşı gliserol benzeri bir madde ile dengelendikten sonra soğutulup -196 °C’deki sıvı azot tankı içinde dondurularak saklanması işlemidir. Kemoterapi tedavisi gerektiren kanser hastalıkları veya cinsiyet değiştirme gibi bazı tedaviler üreme işlevini kalıcı olarak sonlandırabilir. Kriyoprezervasyon tekniği ile üreme hücre ve dokuları dondurularak ileri dönemlerde tekrar kullanılabilir. Kriyprezervasyon tekniğinde kişinin ileride üreme isteğine, yaşına, hastalık durumuna ve varsa aldığı tedavinin türüne göre danışmanlık verilmesi önemlidir. Kemoterapi alan kanser hastalarında temel amaç hücre ve dokuların hiç etkilenmemesi veya minimal düzeyde etkilenmesidir. Bu yüzden bu hastalarda danışmanlık ve koruyucu hizmetler mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirilmelidir. Fertiliteyi koruyucu yöntemler arasında ayrıca üreme hücre ve dokularının bağışı, taşıyıcı annelik ve uterus nakli yer almaktadır. Bu yöntemlerde de amaç doğurganlığın devamını sağlamak ve insanların sağlıklı bir şekilde doğurganlığını sağlamaktır.
Anahtar Kelimeler: doğurganlık, fertilite, kriyoprezervasyon, üreme
|
