Tarihin her döneminde özel gereksinimli bireyler (ÖGB), toplum içerisinde çok çeşitli güçlüklerle karşılaşmışlardır. Kökleri toplumun derinliklerinde yer alan “normal ve normal olmayan” anlayışı, onların dışlanma sürecinde önde gelen nedenlerden biridir. ÖGB’in içinde bulundukları ruhsal durum, onların kendilerine bakış açılarını ve toplumla ilişkilerini önemli ölçüde etkilemekte; suçlama, aşağılık duygusu, öfke, inkar gibi duygular yaşamasına neden olmaktadır. Özel gereksinimli kadınlar “engelli” ve “kadın” olmanın güçlüklerini bir arada yaşamaktadır. Bunun yanında fiziksel sınırlılıklar, ekonomik problemler, eğitim yetersizliği, tıbbi bakım ve rehabilitasyona ilişkin hizmet yetersizlikleri ve ÖGB’e yönelik tutum ve davranışlardan dolayı da sağlıkları olumsuz etkilenmektedir. Özellikle fiziksel yetersizliği olan kadınlar çoğu zaman gereksinim duydukları sağlık bakım hizmetlerine ulaşamamaktadır. Üreme sağlığı sorunları olarak cinsellikte, aile planlaması yöntem kullanımında, üreme siklusunda, menstrual hijyen davranışında, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmada ve ebeveynliğe uyumda sorun yaşamaktadırlar. Aynı zamanda fiziksel yetersizliği olan kadınların cinsellik ve çocuk sahibi olmalarına yönelik ön yargılar beraberinde birçok olumsuzluğu da getirmektedir. Çocuk sahibi olma, ebeveynlik ve annelik duygularını tatma isteyen her kadının hakkıdır. Sağlık personelleri özel gereksinimli kadınların özellikle üreme sağlığı sorunlarını görmezden gelebilmektedir. Bu görmezden gelmenin en önemli nedeni konuyla ilgili yeterli bilgi sahibi olunmamasıdır. Bu yüzden fiziksel yetersizliği olan anne adayları doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası dönemlerde çeşitli sorunlarla karşılaşmaktadırlar ve ne bekledikleri ne de gerekli hizmeti alabilmektedirler. Tüm hastaların bakımında etik ve profesyonel mesleki sorumlulukları olan hemşireler fiziksel yetersizliği olan kadınların bakımında da bütüncül yaklaşımı amaçlamalı ve gebelik ve annelik üzerine gereksinim duydukları sağlık bakım hizmetlerinin giderilmesinde gereken desteği ve danışmanlığı sağlamalıdır. Fiziksel yetersizliği olan anne adaylarının doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası dönemlerde birçok sorun ile karşılaşmaktadır. Karşılaştıkları sorunların çözümünde önemli rolleri olan hemşirelerin ve diğer sağlık profesyonellerinin fiziksel yetersizliği olan kadınların üreme sağlığı ve ebeveynliğe hazırlamaya yönelik eğitilmesi oldukça önemlidir. Anne olma isteği olan her kadının bu konuda gerekli desteği alabilmesi ve sağlıklı bir şekilde çocuğunu büyütebilmesi konusunda desteklenmesi sağlık çalışanlarının öncelikli sorumluluğudur.
Anahtar Kelimeler: Özel gereksinimli birey, ebeveyn, gebelik, fiziksel yetersizlik, hemşire
|
