Human papilloma virüs (HPV), cinsel yolla bulaşan ve dünya genelinde en yaygın görülen enfeksiyondur. Cinsel yönden aktif kişilerin neredeyse hepsi yaşamlarının bir döneminde HPV enfeksiyonuna maruz kalmaktadır. Çoğu HPV enfeksiyonu asemptomatiktir ve kendiliğinden geçer ancak tekrarlayan ve inatçı enfeksiyonlar morbidite ve mortaliteye neden olmaktadır. HPV’nin 200 farklı genotipi vardır; HPV 16 ve HPV 18 enfeksiyonlarının onkojenik etkilere sahip yüksek riskli suşlar olduğu bilinmektedir. Neredeyse bütün servikal kanserlerin HPV enfeksiyonu ile ilişkili olduğu bilinirken HPV ayrıca; kadın ve erkeklerde görülen anogenital kanser (vulvar, vajinal, anal ve penial), baş ve boyun kanserleri ya da genital siğiller ve diğer kanser türleri ile ilişkilendirilebilmektedir. HPV enfeksiyonun neden olduğu kanserler aşı ile önlenebilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), HPV 16 ve HPV 18 enfeksiyonlarına karşı koruyan aşıları önermektedir. Yaşları 9-26 arasında olan tüm erkek ve kadınların aşılanması gerekmektedir. HPV aşılarının tam bağışıklık sağlaması için 9-14 yaş arasındaki kişilere 2 doz, 15-26 yaş arasındaki erkeklere ve 15-45 yaş arasındaki kadınlara 3 doz yapılması gerekmektedir. Klinik çalışmalardan elde edilen bilimsel kanıt eksikliği nedeniyle HPV aşılarının gebelikte yapılması önerilmemektedir ancak aşılamadan önce gebelik testi de yapılmamaktadır. Aşı yanlışlıkla gebelikte uygulandığında sonraki dozların gebelikten sonra yapılması önerilmektedir; HPV aşısı emziren kadınlarda kontrendike değildir. Dünyada lisanslı üç profilaktik HPV aşısı bulunmaktadır. 4vHPV/Gardasil 2006’dan beri, 2vHPV/Cervarix 2007’den ve 9vHPV/Gardasil-9 2014’den beri kullanılmaktadır. Gelişmiş ülkelerin çoğunda rutin aşı takviminde olan HPV aşısı, ülkemizde ulusal aşı takviminde değildir ve ücretlidir. Bu çalışmada, HPV enfeksiyonunu önleyebilen HPV aşısı hakkında bilgi verilmesi amaçlanmaktadır. (Bu çalışma birinci sırada yer alan yazarın tezinden üretilmiştir. ORCID NO: 0000-0002-6149-8776)
Anahtar Kelimeler: HPV Enfeksiyonu, Serviks Kanseri, HPV Aşıları
|
