| |
Bu çalışmanın amacı, internetten sağlık ile ilgili konularda arama yapan gebelerin sağlık okuryazarlığı ve siberkondri düzeylerini belirlemektir.
Tanımlayıcı ve kesitsel tipte bir çalışma, Sağlık Bakanlığı İstanbul Şişli Hamidiye Etfal Hastanesi’nde Ocak-Mart 2019 tarihleri arasında hastanenin gebe polikliniğine rutin kontroller için gelen ve gebe eğitim sınıfına devam eden gebelerde yapılmıştır. Çalışmanın evrenini, veri toplama tarihlerinde hastaneye başvuran tüm gebeler (yaklaşık 250 gebe) oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemini gebe sınıfına devam eden 53 gebe ile, gebe sınıfına devam etmeyip hastaneye rutin kontroller için gelen 53 gebe olmak üzere toplam 106 gebe oluşturmuştur. Çalışmaya katılmayı kabul eden, internetten sağlık ile ilgili konularda arama yapan, Türkçe konuşup anlaşabilen, gebeliğinde ve bebeğinde risk olmayan tüm gebeler çalışmaya dâhil edilmiştir. Veriler, Tanımlayıcı Veri Toplama Formu, E-sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ve Siberkondri Ciddiyet Ölçeği Kısa Formu (SCÖ-15) kullanılmıştır. Veri toplama işlemi öncesinde gerekli izinler alınmıştır. Elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak analiz edilmiş, sayı yüzdelik hesaplamaları, t testi ve pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.
Gebelerin %55,7’si 29 yaş ve üzeri yaş grubunda, %70,8’i lise ve üzeri mezunu, %69,8’i çalışmamaktadır. Gebelerin %89,6’sı gelir durumunun orta ve üzeri düzeyde olduğunu, %62,3’ü ilk gebeliği olduğunu ve %82,1’i 28 hafta ve üzeri gebelik haftasında olduğunu belirtmiştir. Gebelerin %92,5’i gebeliklerinin planlı olduğunu, %58,5’i kendisini olumlu hissettiğini ve %62,3’ü gebeliği süresince 1-10 kez doktor kontrolüne gitmiştir. Gebelerin %22,6’sı 1 yıldan az süredir internet kullandığını, %57,5’i günde 1 saatten az süre internetten sağlıkla ilgili araştırma yaptığını, %32,1’i internetten gebelik ile ilgili konuları araştırdığını ve %65,1’i internetteki bilgilerin doğruluğu konusunda kararsız olduğunu belirtmiştir. Gebelerin %62,3’ü internetten edindiği bilgilere göre bazen karar aldığını, %81,1’i internetten arama yapmanın bazen bilgi ihtiyacını giderdiğini, %64,2’si sağlıkla ilgili konularda internetten arama yapmayı bazen tavsiye ettiklerini, %15,1’i ise internetten edindiği bilgileri hiçbir zaman sağlık çalışanları ile paylaşmadığını ifade etmiştir. Gebelerin %19,8’i internetten arama yaptıktan sonra daha stresli olduğunu ifade ederken, %45,3’ü değişiklik olmadığını belirtmiştir.
Doğuma hazırlık sınıfına devam eden gebelerin E-sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puan ortalaması 30,62±5,08 iken; doğuma hazırlık sınıfına devam etmeyen gebelerin puan ortalaması 26,39±7,66 olarak bulunmuştur ve aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Doğuma hazırlık sınıfına devam eden gebelerin, e-sağlık okuryazarlığının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Gebelerin doğuma hazırlık sınıfına devam etme durumları ile Siberkondri Ciddiyet Ölçeği puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05).
Gebelerin ölçek puan ortalamaları arasında pozitif yönde ve orta düzeyde ilişki saptanmıştır (p<0,05). Sağlık okuryazarlığı düzeyi arttıkça, siberkondri düzeyinin de arttığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sağlık E-Okuryazarlığı, Siberkondri Ciddiyet, Gebe
|
