Kadınların yaşamındaki riskli dönemlerden biri de gebelik dönemidir. Gebelik süresince uğradığı şiddet anne ve bebeğin sağlığını olumsuz etkileyen bir insan hakları ihlalidir. Bu derlemenin amacı, kadına yönelik şiddetin kadın hayatının en riskli dönemlerinden biri olan gebelik döneminde de devam etmesinin, anne ve bebek sağlığına olumsuz etkileri konusunda farkındalık yaratmaktır. Kadınların eşleri ya da partnerlerinden gördükleri şiddet türleri fiziksel, psikolojik/duygusal/sözel, cinsel ve ekonomik şiddettir. Gebelikte şiddet sosyo ekonomik, kültürel, biyolojik ve çevresel faktörlerden etkilenmektedir. Şiddet kadının gebe kalması ile başlayabilmekte ya da mevcut olan şiddet durumu gebeliğin oluşması ile daha sık yaşanabilmektedir. Dünya genelinde yapılan çalışmalarda gebelikte şiddet sıklığının %0,9 ile %49 arasında değiştiği görülmektedir.
Gebelikte şiddette maruz kalma durumu önemli bir kadın sağlığı sorunu olup, gebenin şiddete maruz kalması anne ya da bebeğin ölümü ile sonuçlanabilmektedir. Bu yüzden gebelerde şiddetin risk faktörü olarak rutin taranması önerilmektedir. Gebelik süresince fiziksel ve cinsel şiddetle karşılaşanlarda birinci ve ikinci trimester kanamaları, erken doğum, abortus, ölü doğum oranı artar. Birinci basamak sağlık çalışanları doğum öncesi ziyaretler yaparak şiddet gören gebe kadınları saptamalı ve gerekli önlemleri almalıdır. Sağlık personelinin gebelerin eşleri yada partnerlerine, gebenin aldığı şiddetli darbeler sonucu, plasentanın yerinden erken ayrılması, doğum öncesi kanama, fetusta kırıklar, uterus, akciğer ya da dalakta rüptür, düşük doğum ağırlıklı bebek, abortus, erken doğum, zihinsel ve fiziksel özürlü bebek doğması ve ya ölü doğum gibi gebelik komplikasyonları gibi olumsuz etkileri olduğu hakkında eğitim vererek kadının karşılaşabileceği bir şiddet durumunun önlenmesi sağlanmalıdır.
Bir kadının düzenli olarak sağlık hizmetine erişeceği tek dönemin gebe olduğu zaman olabilmesinden dolayı hemşireler ve ebeler, gebelerin eş/partner şiddetine maruz kalma durumunu rutin olarak taramalıdır. Ayrıca hemşire ve ebeler kadınlara şiddete maruz kalma durumunda meydana gelebilecek yaralanma durumunun önlenmesi için kadınlara eğitim vererek bilgilenmesini sağlamak ve şiddet görme durumunda hangi kurumlara başvuru yapabileceği hakkında bilgi edinmesini sağlamalıdır.
Anahtar Kelimeler: Kadın, Gebelik, Şiddet
|
