Bebeklerin kendilerini ifade edebilme dili “ağlama”dır. Bazı bebekler yalnızca gereksinimleri karşılanana kadar ağlarken bazı bebekler gereksinimleri karşılandıktan sonra da ağlamaya devam ederler. Sonuçta aileler ya da bebeğin bakımından sorumlu kişiler bebekleri susturmak ya da avutmak için sıklıkla sallamayı tercih ederler. Bebeği sallama toplumumuzda nesilden nesile aktarılan kültürel bir uygulamadır. Fakat bebeği susturmak ya da avutmak için kullanılan “sallama”, ‘’sarsma’’, ‘’fırlatma’’ hareketi, istenmeyen bazı ciddi sonuçlara yol açmaktadır. Buna da “Sarsılmış Bebek Sendromu” denilmektedir. Yapılan araştırmalar, sarsılan bebeklerin üçte birinin öldüğünü, kalan bebeklerin ise beyin kanaması, felç, mental retardasyon, körlük, işitme kaybı gibi ciddi hasarlara maruz kaldığını göstermektedir. Sarsılmış Bebek Sendromuna bağlı hastaneye yatma masraflarının çocuk başına 18.000-70.000 dolar arasında değiştiği, zihinsel sağlık, gelişimsel sağlık gibi hizmetlerin 5-10 milyon dolara mal olduğu belirtilmektedir. Ancak sarsılmış bebek sendromunu önlemek mümkündür. Sağlık personeline Sarsılmış Bebek Sendromu tanısını koymaya ve önlemeye yönelik, ebeveynlere ya da bebeklerin bakımından sorumlu kişilere de bebeği sallamanın olumsuz etkilerine ve önlemeye yönelik eğitim programlarının düzenlenmesi etkili olacaktır. Türkiye’de bununla ilgili ulusal bir veri toplama formu, raporlama sistemi bulunmamakta veya sarsılmış bebek sendromuna özel önleme programı uygulanmamaktadır. Türkiye için öncelikle sağlık personeli bilgilendirilmeli ve önleme için multidisipliner bir yaklaşım ile eğitim kurumları, kolluk kuvvetler, sosyal hizmetler SBS önleme ve farkındalığı arttırma konusunda etkin görev almalıdır. Bu derlemenin amacı literatür incelemesi doğrultusunda sarsılmış bebek sendromu, olumsuz etkileri ve buna yönelik alınabilecek önlemlerin farkındalığını sağlamaktır.
Anahtar Kelimeler: Ağlama, Sarsılmış Bebek Sendromu, Beyin Hasarı, Kafa Travması, Subdural Kanama, Retinal Kanama
|
